Gde počinje? Rijeka, Hrvatska
Gde se završava? Ulcinj, Crna Gora
Koliko je to dugačko? Oko 750 km
Zašto je super?
Jadranska magistrala je put koji se najvećim svojim delom kreće uz obalu mora i predstavlja prolazak kroz niz „morskih“ gradova u kojima možete zastati, odmoriti se i okupati. Takođe, usput ćete naići i na veliki broj divljih plaža koje su prelepe za kupanje.
Šta treba da znam?
Jadranska magistrala je put koji ide duž istočne obale Jadranskog mora i deo je Evropskog puta E65. Put uglavnom prolazi kroz Hrvatsku, a manjim delom kroz Bosnu i Hercegovinu i Crnu Goru. Uglavnom je put sa dve saobraćajne trake, sa izuzetkom kratkog dela auto-puta između mesta Sveti Juraj kod Kaštele i Splita. Planirano je da taj auto-put poveže Trogir i Omiš.
Gradnja turističkog druma duž Jadrana je planirana još polovinom 1930-tih, neki delovi su i bili pravljeni, ali Jadranska magistrala kakvu danas poznajemo je uglavnom izgrađena ’50-tih i ’60-tih.
Šta ne smem da propustim?
Uvala Zavratnica
Sto deset kilometara južno od Rijeke spušta se sporedni put od Magistrale do luke Jablanac, odakle se kreće trajekt za ostrvo Rab. Mnogi ljudi ovde uskaču na brod ne shvatajući da je jedan od vrhunaca Jadrana kratka šetnja oko rtova. Duboka uvala stisnuta između zidova od blistavo bele stene čini uvalu Zavratnica koja poseduje onu vrstu lepote zaustavljene u tragovima koja će zauvek ostati u sećanju.
Plaže Nin
Postoji nekoliko dragocenih peščanih plaža duž Magistrale i svakako nijedna sa zgodnim parking mestom. Stoga razmislite o brzom obilasku do Nina, severno od Zadra. Peščana plaža se vijuga oko severnog kraja ovog istorijskog malog grada, a tu je i duga peščana plaža na zapadu – od kojih nijedna nije baš puna. Ninske plaže pružaju neprevaziđenu panoramu Velebita koji se prostire uz obalu, koji izgleda veličanstvenije kada se gleda iz duge perspektive, nego sa same Magistrale.
Žabe i jegulje u delti Neretve
Stotinu kilometara južno od Splita, Magistrala premošćuje deltu Neretve, splet voćnjaka i kanala za navodnjavanje koji dolazi kao bujni zeleni šok nakon neprekidne sušne južne Dalmacije. Bogata mandarinama i drugim sunčanim voćem, delta je poznata i po žabama i jeguljama koje skakuću i vijugaju se oko vodotoka. Na samo tri kilometra severno od Magistrale na metkovskom putu, restoran Villa Neretva služi posebno fini brudet od jegulja i žaba (čorba od jegulja i žaba).
Pelješki most
Pelješki most je most u Hrvatskoj koji povezuje poluostrvo Pelješac sa hrvatskim kopnom, prelazeći preko Malostonskog zaliva, koji razdvaja ovo dvoje.
Budući da je hrvatsko kopno presečeno malim pojasom obale oko grada Neuma koji je deo Bosne i Hercegovine (formalno jedini izlaz BiH na more), most povezuje najjužniji deo Dalmacije sa ostatkom Hrvatske.
27. jula 2021. je završen – spajanje dva dela mosta, a 26. jula 2022. je otvoren i pušten u promet.
Perast, Gospa od Škrpjela i ostrvo Sveti Đorđe
Kameni grad Perast leži u podnožju brda Sveti Ilija (873 m), nasuprot tesnacu Verige u Boki kotorskoj. Ime je dobio po ilirskom plemenu Pirusta, a praistorijski ostaci pronađeni u pećini Špila iznad Perasta svedoče o veoma ranom naseljavanju ove oblasti.
Od najranijih dana Perast je bio okrenut moru i pomorstvu, a već 1336. godine Perast je imao brodogradilište koje je radilo do 1813. godine.
Čuvena pomorska škola bila je upravo u Perastu, a Petar Veliki je na preporuku Venecije sinove poznatih plemićkih familija slao u Perast, da se obučavaju kod poznatog matematičara i moreplovca Marka Martinovića. U Perastu se nalazi oko 20 palaza i 18 crkava od kojih je najpoznatija crvka Svetog Nikole.
Preko puta Perasta, blizu obale, nalaze se dva ostrva koja predstavljaju posebnu atrakciju ovoga grada.
Gospa od Škrpjela, ostrvo ispred Perasta je veštačko ostrvo napravljeno krajem 15. veka gde su, barem po predanju, braća Moršići na hridi u Risanskom zalivu, 22. jula pronašli sliku Gospe, pa su Peraštani 1452. godine odlučili da na tom mestu sagrade rimokatolički hram Bogorodici. Oko hridi je nabacano kamenje i podignuta je mala kapela.
Sveti Đorđe je ostrvo koje se nalazi u Bokokotorskom zalivu. Za razliku od susednog ostrva Gospa od Škrpjela nastalo je prirodnim putem. Na njemu se nalazi benediktinski manastir iz 12. veka, kao i lokalno groblje Perasta.
Ada Bojana
Ada Bojana je rečno ostrvo na ušću reke Bojane u Jadranskom moru, na krajnjem jugoistoku Crne Gore, uz državnu granicu sa Albanijom. Nastalo je veštačkim putem, a zauzima površinu od 4,9 km².
Na adi se nalazi poznati turistički i naturistički centar. Nudistički kamp je pravljen 1973. godine. U turističkoj ponudi je boravak u kampu, bungalovima ili sojenicama na Bojani. Obale reke Bojane poznate su po ribarskim sojenicama, sa kojih meštani na tradicionalni način ljubavi ribu koja se može jeste u brojnim ribljim restoranima.
Ada Bojana je prestižno mesto za surfing na vetru. Povoljni vetrovi prave odlične talase koji omogućavaju surfing i jedrenje. Na Adi Bojani se nalazi škola vind-surfinga. Potencijali Ade Bojane zadovoljavaju i amatere i stroge kriterijume profesionalaca.
Još nešto?
Jadranska magistrala je posebno popularna kod motociklista. Pre svega zbog lepog pejzaža, ali i zbog relativno malog saobraćaja, čak i tokom sezone. Motociklisti su 2014. godine održali takmičenje za najbolju deonicu Jadranske magistrale, na kome je deonica od Senja do Starigrada osvojila prvo mesto. Tu je preovladao novi sloj asfalta koji olakšava vožnju, mnogo krivina, ali i činjenica da se vozi sa planinama na jednoj i kanjonom do mora na drugoj strani.
